به گزارش خبرگزاری فارس، آنچه طی چند روز گذشته از مواضع رئیسجمهوری جدید کشورمان در عرصه بینالمللی دیده شد را باید ترکیبی از مواضع اصولی نظام جمهوری اسلامی ایران و تجربه دیرپای دیپلماتیک این روحانی 64 ساله دانست. کسی که به تصریح خود و به تایید مقام معظم رهبری، از ابتدای انقلاب اسلامی در مسئولیتهای مختلف به خدمات گوناگون به انقلاب اسلامی اشتغال داشته است، در مواضع بینالمللی خود نشان داد که کاملا در مسیر اصول حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حرکت میکند.
طی 4 روز گذشته، حجتالاسلام روحانی دستکم در 3 مساله مهم بینالمللی مواضع خود را به صراحت بیان کرده است: رژیم صهیونیستی، بحران سوریه و مساله هستهای.
* اسرائیل، زخمی کهنه
رئیسجمهور کشورمان در مراسم روز قدس و پیش از تنفیذ به مقام ریاستجمهوری، از رژیم صهیونیستی بهمنزله «زخمی بر پیکره جهان اسلام» یاد کرد. جالب این بود که رئیسجمهور در این موضعگیری از «اشغال سرزمین مقدس مسلمانان» سخن گفت و بنابراین، نشان داد که در گفتمان سیاست خارجی خود، علاوه بر ادبیات معطوف به منافع ملی، از ادبیات معطوف به «جهانگرایی اسلامی» نیز بهره میبرد.
اندیشمندان سیاست خارجی، منافع کشورها را برآمده از هویت آنها میدانند و این عبارت بهطور خاص نشان داد که آقای دکتر روحانی، به هر دو هویت ملی و اسلامی باور دارد. این موضع دقیقا در برابر مواضع کسانی قرار میگیرد که سعی دارند تنها از منافع ملی در عرصه سیاست خارجی سخن بگویند و نقش فراملی انقلاب اسلامی را فراموش کرده و یا اساسا از ابتدا چنین نقشی برای آن قائل نبودهاند.
جراحت دانستن رژیم صهیونیستی برای نخستوزیر این رژیم پیامی صریح داشت چرا که نتانیاهو بهعکس برخی محافل داخلی بهدرستی تشخیص داد که کسی که موجودیت یک زخم را بهرسمیت بشناسد، بعید است به التیام و سرانجام رفع آن باور نداشته باشد و التیام و رفع این زخم از همان مسیر مواضع اصولی 34 ساله انقلاب اسلامی ایران میگذرد.
صهیونیستها خود یک موضوع را بهخوبی میدانند. تمام گروههایی که در انقلاب اسلامی ایران دخیل بودهاند، علیرغم زد و خوردهای شدید با یکدیگر در دو مساله با هم اتفاق نظر داشتند: اول، براندازی رژیم شاه و دوم، ضدیت با اسرائیل. بنابراین آنها از رئیسجمهور برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی ایران انتظار دیگری هم ندارند.
* تاکید بر حق تعیین سرنوشت ملت سوریه
در خصوص بحران سوریه نیز، مواضع رئیسجمهور منتخب که در مراسم تحلیف تقریبا بهطور غیرمستقیم به آن اشاره کرد، همان مواضع اصولی جمهوری اسلامی بود.
بر اساس مواضع رئیسجمهوری اسلامی ایران، تعیین سرنوشت سوریه بر عهده ملت سوریه است و این همان راهحل سوری – سوری است که مدتهاست جمهوری اسلامی ایران بر آن تاکید دارد.
مخالفت صریح رئیسجمهور کشورمان با دخالت خارجیها در مساله سوریه و نیز محکوم ساختن تروریسم نیز بخشی دیگر از مواضع اصولی رئیس جدید دولت است.
* تکریم بهجای تحریم
شاید بیان رئیسجمهور محترم از مواضع اصولی ایران در مساله هستهای در مراسم تحلیف، حتی از لحن رئیسجمهور سابق نیز محکمتر بود. ترکیب حکمت و عزت در سخنان روحانی در حوزه مساله هستهای و مواجهه با تحریمها و تهدیدهای نظامی آنچنان بهچشم آمد که نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز نتوانستند دستهای خود را از برخوردهای محکم به یکدیگر و تشویق رئیسجمهور محترم باز دارند، رفتاری که شاید در تحلیف روسای جمهور پیشین کمتر به چشم خورده بود.
دکتر روحانی چنان از موضع عزت در خصوص مساله هستهای ایران سخن گفت که تحریمکنندگانی که چند روز مانده به روی کار آمدن وی تحریمهای جدیدی را علیه کشورمان تصویب کردند، بفهمند که نمیتوانند با زبان تحریم با مردم ایران سخن بگویند. پشتوانه این مواضع عزتمندانه، رای 72 درصدی ملت ایران و تنفیذ رهبر عالیقدر کشورمان بود و روحانی خوب میداند که در مسیر دفاع از ملت، تنها نیست.
یکی از فرازهای جالب سخنان دکتر روحانی، بخشی بود که به لزوم ترک خصومت توسط طرف مقابل اختصاص داشت. این موضع کاملا در تطابق با موضع مقام معظم رهبری در روز اول فروردین 92 بود که شرط تغییر در وضعیت موجود بین ایران و ایالات متحده را، ترک خصومت از سوی واشنگتن دانستند.
قطعا کارشناسان دستگاه سیاست خارجی آمریکا کاردانتر از آن هستند که تطابق موضع رئیسجمهور محترم و رهبری انقلاب اسلامی را درک نکنند. یقینا آنها در تحلیل مواضع رئیسجمهور جدید ایران، تاکنون این تطابق نظر را به مقامات بالاتر خود گزارش دادهاند.
بر این اساس، آمریکا و همپیمانانش دو راه بیشتر پیش رو ندارند: یا باید رفتار خصمانه را ترک کرده و دستکم در مسیر ترک خصومت گامهای معنیدار بردارند و یا بهوضع موجود ادامه دهند. طبعا همانطور که رئیسجمهور محترم ابراز داشت، در صورت اول پاسخ مثبت دریافت خواهند کرد و در صورت انتخاب مسیر دوم، پاسخی در خور رفتار خود خواهند گرفت.
ایران بارها تاکید کرده است که از حقوق هستهای خود کوتاه نمیآید، حتی به قیمت تحریم و غرب نیز میداند که مسیر توافق با ایران از تحریم عبور نمیکند. روزنامه انگلیسی گاردین نیز در سرمقاله خود به مقامات غربی هشدار داده است مواظب باشند که رفتاری را که در زمان مذاکرات هستهای با روحانی انجام دادند، در دوران ریاستجمهوری او تکرار نکنند.
علیایحال، مواضعی که طی 4 روز اخیر از رئیسجمهور در عرصه بینالمللی مشاهده شد، عزتمندانه و حکمتآمیز بوده است. دولت تدبیر و امید در این چند روز تدبیر را در امیدوار نگاه داشتن نیروهای اصیل انقلاب به مواضع خود در عرصه بینالمللی دیده است و انصافا، این تدبیر امیدبخش هم بوده است.